VELUWEZOOM I STUWWAL
Rheden, Gelderland
Löss I zand I grind
Steen recept I: Löss
Steen recept II: Löss + zand + grind
Hier Op de top van de stuwwal moet je 130 meter naar de benden graven om bij de laag te komen die niet door het ijs hiernaartoe is geschoven, al dit materiaal kwam van waar nu het IJssel dal ligt. Daar is de grond tot een diepte van 125 meter richting de Veluwe gedrukt om daar een stuwwal te vormen, het gat wat na het terugtrekken van het ijs over bleef is in de daarop volgenden 120.000 jaar dichtgeslibd. De ijs-tong heeft zich ingegraven en stuwde meerdere bodemlagen mee omhoog, deze lagen zijn niet netjes weer horizontaal afgezet maar gekanteld.
Tijdens de volgende 100.000 jaar zijn de koppen van de stuwwal door wind en smeltend ijs geërodeerd. Er ontstonden zo groeven naar het dal. Op de hogere delen die stand wisten te houden ligt riviergrind waaronder grof zand. Vervolgens is er in de laatste ijstijd (Weichseliën) meegevoerd met de westenwind löss in de oostelijke dalen van de Veluwe afgezet. In de luwte kon de löss aarden.
"...Dat vind ik eerlijkgezegd ook het leukste hiervan, kijk die bodem zit niet daar onder, die zit aan de oppervlakte en dan is het ook herkenbaar in het veld. Je doet je ogen dicht en je weet al waar je loopt...."
De boeren in dit gebied gebruikte de met löss bedekte velden als ‘bouwland’, het land dat veel vruchtbaarder is dan de omliggende zandgronden waarop de boerderij werd gebouwd. In de 17e eeuw ontstonden er langs de IJssel buitenplaatsen op de flanken van de Veluwe. Het landhuis werd op ‘het zand’ gebouwd, op de vruchtbare lössbodem werden de siertuinen aangelegd. De beuk kan bijvoorbeeld tot wel twee keer hoger worden op een lössbodem dan zijn broertje die op het zand is geplant.
De boomreuzen, gezien vanuit de IJssel, tonen zij de maat van de buitenplaats, van groot, groter, grootst.
Landschap:
De geërodeerde stuwwal vormt nu puntige heuvels met op de toppen grind.
Cultuurlandschap:
De beuk kan tot wel twee keer hoger worden op een lössbodem dan zijn broertje die op het zand is geplant.
Water:
Een droogdal of grub is een langgerekte laagte die aan een beekdal doet denken maar die ontstaan is door de erosie van door afstromend smeltwater.